Home Blog Page 969

Dawladda Somaliland Oo Amaro Culus Dul Dhigtay Gaadiidka Xudduudaha Dalka Dibadda Ka Soo Gala iyo Kuwo Dekedda Berbera Laga Mamnuucay In Laga Soo Jediyo

0

Dawladda Somaliland, ayaa soo saartay go’aan wareegtooyin culus oo qaarna amniga dalka Somaliland khuseeyaan gaar ahaan dhinaca gaadiidka xuduudaha Somaliland ka soo gala si gaara loo faray amar culus go;aan kalena uu yahay mid  bulshadda Somaliland wayn u yeelan kara hadii ay sidaasi ku fuliso go’aankani dawladdu oo ah in  Dekedda Berbera laga mamnuucay Gaadiidka Basaska ee dhinaca Bidix ku leh Al-babada laga galo.

Wasiirka Gaaddiidka iyo Horumarinta Jidadka ee Somaliland Cabdilaahi Abakor Cismaan, ayaa maanta laba wareegto oo uu soo saaray midna ku mamnuucay gaadiidka Xudduudaha Somaliland ka soo gala in aanay iyaga oo ogolaasho ka haysta isla markaana leh Taarikadda Sumada ee Jamhuuriyadda Somaliland  leh mooyaane aanay soo geli karin guddaha Somaliland isaga oo dhinaca kalena wareegto 2aad oo uu soo saaray waxa uu ku mamnuucay  in Dekedda Berbera aanay ganacsatada iyo cid kasta oo rabta ay ka soo dejiso nooca Gaadiidka ka midka ah ee  Basaska bulshaddu raacdo ee Al-baabka ku leh Dhinaca Bidix kuwaasi oo khataro badan oo shilal iyo waxyeelo dadka raaca ka soo gaadha ay ka mid yihiin bulshadda dalka ku dhaqan ee ay u adeegaan basaskaasi ku yahay.

Halkan Ka Daawo

Xukuumadda Somaliland oo u Jawaabtay Xisbiyada Mucaaradka Iyo Waxyaabaha ay ugu jawaabtay

0

Wasaaradda Warfaafinta, Dhaqanka iyo Wacyigelinta Jamhuuriyadda Somaliland ayaa jawaab ka bixisay hadal ka soo yeedhay xisbiyada mucaaradka ah ee WADDANI iyo UCID oo siyaasadeeyey eedaha loo soo jeediyey Telefishannada SAAB TV iyo STAR TV, oo ku eedaysan inay faafiyeen war xadgudub ku ah qaranimada JSL.

Sidaasna waxa lagu sheegay war-saxaafadeed ay baahisay Wakaallada Wararka Somaliland ee SOLNA, oo uu ku saxeexnaa La-taliyaha Wasiirka Warfaafinta, Dhaqanka iyo Wacyigelinta Axmed Yuusuf Cilmi (Suudi), ayaa u dhignaa sidan:-

“Ma Jirto wax cabudhin ah oo Wasaaradda Warfaafintu ku hayso Saxaafadda Madaxa-bannaan ee Somaliland oo aanu u aragno tiir jiritaankiisu muhiim u yahay dimuqraadiyadda iyo dowladnimada Somaliland, hase ahaatee waxa looga fadhiyaa warbaahinta inay dabbaqdo xeerarka iyo shuruucda dalka isla markaana ka dhawrsato wixii dhaawacaya qaranimada JSL.

Sida uu dhigayo xeerka Saxaafadda Somaliland, Xeer NO. 27/2004, waxa warbaahinta xaaraan ka ah in ay baahiso warar ku lug leh arrimaha ciidammada iyo sidoo kale kuwa been abuurka ah, sidaas awgeed, waxa wasaaraddu soo saartay 30/9/2018 qoraal warbaahinta looga digay baahinta wararka lafjabka ku ah qaranimada JSL, iyadoo aanu ku ammaanayno in Saxaafadda inteeda badani ay xushmeeyeen qaraarkii wasaaradda.

Labada Telefishan ee SAAB TV iyo STAR TV, waxay si anshaxa saxaafadda ka baxsan u buunbuuniyeen kooxda Caarre, waxaanay si jar iska xoornimo ah u dhex galeen arrimaha ciidammada qaranka oo ay ka faafiyeen war aan sal iyo raadtoona lahayn oo hiil u ah cadowga Somaliland.

Sidaas awgeed, waxay Wasaaradda Warfaafintu dacwad u gudbisay xeer ilaalinta guud ee qaranka si ay waajibkooda uga qabsataan xadgudubka ay sameeyeen labadaas Telefishan, waana mid ay xaq u leeyihiin inay iska difaacaan sharciga horitiisa.

Haddaba, waxa la yaable xisbiyada mucaaradka ah ee WADDANI iyo UCID, oo siyaasadeynaya eedaha lagu soo oogay labada Telefishan ee Saab Tv iyo Star TV, waxaana xisbiyada mucaaridka ah looga baahan yahay inay xurmeeyaan wadajirka iyo dowladnimada Somaliland oo aanu hiilkoodu noqon mid u muuqanaya inay taageerayaan Somaliland diidka mangansaday cadowga Somaliland.”

Maamulihii Madaarka Hargeysa Maxamed Yuusuf Oo Ka Dareen Celiyey, Xilka Qaadistiisii, Xil Loo Magacaabay Sababta Uu Ku Diiday Iyo Dadkii Ay Shaqada Isku Seegeen + Aflagaadooyin Uu Sheegay In Baraha Bulshadda Looga Baahiyey

0

Maamulihii Madaarka Hargeysa Maxamed Yuusuf Oo Ka Dareen Celiyey, Xilka Qaadistiisii, Xil Loo Magacaabay Sababta Uu Ku Diiday Iyo Dadkii Ay Shaqada Isku Seegeen + Aflagaadooyin Uu Sheegay In Baraha Bulshadda Lagaga Baahiyey

“Madaarka Lay Igmaday Imika Hargeysa 24 Jirka Nusasaacaha Ayaa La Siiya, Aniga Oo Yar Oo Dhalinyaro Ah Ayaan Ku Tisqaaday In Aan Siyaasadda Iyo Shaqada Qaranka Ugu Shaqeeyo, Tiina Illaahay Iguma Xilin” Maamulihii Madaarka Caasimadda Hargeysa Maxamed Yuusuf Iimaan

Maamulihii Madaarka Cigaal Airport ee Caasimadda Hargeysa md Maxamed Yuusuf Iimaan, ayaa ka dareen celiyey xil ka qaadistii uu maareeyaha Hay’adda Duulista Iyo Madaaradda ee Somaliland Capitan Cabdi Maxamed Rodol ka qaaday, waxaanu sido  kale tafaasiil ka bixiyey xil kale oo loo magacaabay iyo sababta uu ku qaadan waayey xilkaasi, isaga oo dhinaca kale si togan uga hadlay mudadii 7-ba sanno ahayd ee Madaarka Caalamiga Cigaal Airports ee Caasimadda  Hargeysa uu ka madax wixii uu qabtay iyo wixii ay kala muteen wanaag iyo Xumaan shaqaale iyo madax dadkii ay soo wada shaqeeyeen mudadaasi.

Maxamed Yuusuf Iimaan oo shalay Magaaladda Hargeysa kula hadlaayey Talafeeshinka ERYAL-tv, waxa uu sheegay in shaqsiyan uu ku qanacsan yahay isla markaana uga mahadcelinaayyo wada shaqayntii soo dhex martay iyo xilka uu ka qaaday Maareeyaha Guud ee Hay’adda Duulista iyo Madaarada Somaliland Duuliye Sare Cabdi Maxamed Rodol, isaga oo sababeeyey xil kale oo loo magacaabay iyo sababta uu ku qaadan waayey isla markaana ka hadlay tacabkii Kulmiye ka soo galay wakhtigii uu Kulmiyeyahanka soo ahaa ee doorashooyinkii madaxtinimada ee dalka ka dhacay uu soo garab istaagay 2-dii madaxweyne ee Kulmiye ka soo baxayba, isaga oo farta ku fiiqay aragtidiisa dadkii ay shaqada isku seegeen intii uu madaxda ahaa, kuwo Baraha bulshadda aflagaado kaga qoray iyo mustaqbalkiisa siyaasaddeed in uu Kulmiye ku garab taagan yahay iyo in kale.

Maxamed Yuusuf Iimaan ugu horeyntii waxa uu soo dhaweeyey Xilka uu ka qaaday Maareeyaha Maxamed Rodol  “Kolay maan jeclayn anigu in aan ka hadlo xilka qaadista balse In badan ayaa taleefano ii soo dirteen (Saxaafaddu) , balse xilka qaadistaasi laygu sameeyey kolayba waa Sunaha dawladnimo oo magacaabitaanku iyo xilka qaaditaankuba oo marka lagu magacaabo ee masuul meel looga dhigo qasab maskaxdaada waxa ku soo dhacaysa in maalin maalmaha ka mida ah wakhtiga uu doono ha ahaate in masuuliyada iyo xilka aad qaranka u hayso laga wareejin doono tiina shalay ayey timid sida darteed xilka qaadista waan ku qanacsanahay waanan soo dhawaynayaa , Inshaalaahu mudadii iyo wakhtigii dheera ee aan qaranka u shaqaynaayeyna shaqooyin wanaagsan ayaanu soo qabanay , dee xilka in qof loo magacaabaana wax cusub maaha ama mid xilka laga qaada mid  ku cusub  dalka iyo dadka maaha oo dowladdo waa wayn iyo madaxweynayaal iyo qaarado dhan ayaa isbedela tayduna waxba ta kama duwana waaba tu ka yar oo fudud kolka taas ayuumbay la mid tahay”

Maamule Maxamed Yuusuf waxa uu sharaxay sababta uu ku diiday xilka loo magacaabay ee Maamulaha Madaarka Diyaaraddaha Berbera oo xil aan jirin uu ku tilmaamay waxaanu yidhi “Su’aasha ah xilka cusub ee maamulaha madaarka Berbera laygu magacaabay in aan qaatay iyo in kale waa su’aal dadka oo dhami is waydiinayaan aadna ay saxaafadda iyo bulshaddu I soo waydiisay, waxa muhiim ah horta in lays waydiiyo madaarkan Berbera ee Maxamed Yuusuf loo magacaabay ma yahay mid jira oo shaqaynaaya oo shaqo qabta ma yahay Madaarka magaaladda Berbera , marka kolka ay meeshi tahay mid jirta ayaa lays odhan karaa xilka meeshaasi laguugu magacaabay ma qaadatay mise maad qaadan, laakiin meel jirta oo shaqaynaysa oo gacanta dawladda iyo hay’adda madaaradda iyo duulista hawadda ku jirta maaha ee meeshaasi Madaarka Berbera dowladdii hore ee Madaxweyne Siillaanyo waxay ku wareejisay Saldhig Milatari oo dowladda Imaaraadka carabta laga siiyey, kolka  Inshaalaahu maansheegin  mustaqbalka madaarka diyaaraddaha Berbera ee Imaaraadku dhisi doonaan in Maareeye layga dhigi doono, laakiin maanta xi lama madaar jiraba maaha”

Maxamed Yuusuf oo su’aal laga waydiiyey bal in wax Khilaaf ama meel ay isku seegeen isaga iyo Maareeye Rodal ay sababtay xilka qaadistiisa waxa uu ku jawaabay “Maareeyaha wax aanu isku seegnay iyo waxaanu isku qabanay dee qofka marka aad meesha ka tagto dhaqanka ayaanay ahayn in aad qofkii isa sii xagataan oo aad wax ka sii sheegto ama meeshii 7-da sanno aan xukumaayey in aan sii caayo oo aan qof idhaahdo sidan uu ahaa iyo sidan ayuu ahaa dhaqanka gobta walaal maaha, aniga maareeyaha in mudo ahna waanu soo wada shaqaynay , waanan u mahadnaqayaa sharaf iyo karaamo ayaan u hayaa imikana waanu ku kala tagnay ceeb iyo caytoona na kala gaadhi mayso , safarkaygana muu dhibsane waxaan qabaa anigu waxa dhamaatay dharaarihii iyo wakhtiyadii xaga rabi laga qoray ee aan maamule madaarka Hargeysa ka sii ahaanlahaa”

Maamule Maxamed Yuusuf Ismaaciil oo su’aal kale laga waydiiyey 7-dii sanno ee shaqada  maamulaha madaarka Caalamiga ee Hargeysa uu madaxda ka ahaa shaqaalihiisii iyo intii  shaqadu kulmisay ee isaga ka cabanaysay ama si uun ay isku seegeen maalmihii shaqada wuxu ku sii sabootiyaayo waxa uu yidhi “Walaal horta xilka ayaa iska leh Xargafta iyo xulufta siyaasiga ah ee shaqaalaha,marka aad masuul tahay ee aad xil haysana waxa la yidhaahda xigmad ayaa waxay tidhaahda “hadii aad doonayso in aad dadka wada raaligeliso dee hogaamiye ha noqon ee orod oo Jalaatada suuqyada ku Iibi, halkaasi ayaad wax qab qaboow oo dadka wada raali geliya uga heli kartaaye”,laakiin marka aad hogaamiye tahay meela aad joogto cid ka cabanaysa iyo cid ku dhaliilaysa iyo cid ka soo hor jeeda intaba waad yeelanaysa Kursiga aad ku fadhido ayaana dhaliisha iyo ceebtaaba leh, laakiin anigu waxaan qaba inta taariikhda aan xilka Maamulaha madaarka Hargeysa joogay shaqaale waynaha madaarka iyaga ayaan marag u qabsanayaa, maragna waxa u fiican dadkii aad xukumaysay iyo dadka aad la shaqaynaysay iyo dadkii ay ku marag furayaan , maanta waxaan aaminsanahay shaqaalaha madaarka Hargeysa ee Kunka qof ku dhaw hadii cod la geliyo qof iyo laba aanu shaqada Kursiga isku seegnay mooye nin walba in uu ka markhaati kacaayo hogaamintaydii iyo siyaasadii iyo hufnaantii iyo hawlkarnimadaydii shaqada aan muujiyey , marka kolay shaqaalaha qofku inta uu xilka hayo ayuumba keenaysa isqabsiga, maantana cid aanu iska jecelahay iyo hogaamiye ahaan cid ay shaqaalahaygii iga jecel yihiin ma jirto ayaan qabaa”

Maxamed waxa la waydiiyey maadama oo uu ahaa dhalinyartii Xisbiga Kulmiye taageerada buuxda la soo garab istaagaya wakhtigii doorashaddii Madaxtooyadda ee sannadkii hore ee 2017-ka dalka ka dhacday in abaal looga dhigay xilka ka qaadis halkii uu filaayey in la dalacsiiyo sida uu u arko waxa uu yidhi “Dalkan Somaliland in isbedel siyaasi ahi ku yimaado maadama oo doorasho dhacaysay 3 murashax ayaa la kala dooranaayey anigu marka fikirkayga hogaamiye Muuse Biixi Cabdi waxaan u arkaayey in uu yahay qofka ugu haboon  ee dalkan hogaamin kara ee wadi kara, xilkana dee Muuse aniga oo mucaarid ah oo Kulmiye ah ayaa jirtay oo Kursi iyo manfac aan ku qabo anigu Xisbiga Kulmiye kumaan ahayn , markii uu taladda ku guulaystayna xil iyo masuuliyad ayaa layga dhiibay oo aan ku shaqeeyey , maanta oo aan xilkii ka tegayna waxaan aaminsanahay in aan xilkii ka dib Kulmiye aan la sii shaqayn doono oo nin ii adeer ahaa oo  Gabyaa ahaa ayaa yidhi “Hashaan Gaado Weynoow Libaax Uga Cabsoon Waayey In Aan Goroyo Cawl Uga Tagaa Waa Mid Aan Ila gudbooneyn” micnihii waxaan uga wadaa  tacab badan ayaa xisbiga Kulmiye iga galay oo dedaal badan ayaan geliyey in badan ayaan u soo shaqeeyey dee nin aan Irbad dun u gelin xisbigii ama aan uga cadhoodo maanta waa arin aan meesha oolin, siyaasaduna marka aad u da yar tahay fud fudaydka iyo ged gedoonka iyo dhalan gediska faraha badan leh qofka looga qurux badan , waxa aad berito dalka iyo dadka gashato ayuumbaad dheeftiisa ka helaysaa, kolka xisbiga Kulmiye waan la sii shaqayn doona madaxweyne Muuse Biixi-na waan dhisi doona hadii uu mar 2aad  isa soo sharaxo iyo mar 3aadba, raguna waa laba oo waa xil ku nin iyo nin sidiisa u nin ah, aniguna waxaan aaminsanahay hadii aan banaanka u baxo iyo hadii aan xilka hayaba in aanan xilku nin ahayn ayaan qirayaa”

Maamulihii Madaarka Cigaal Airport ee Caasimadda Hargeysa md Maxamed Yuusuf Iimaan waxa uu kelmad sida uu hadalkiisa u dhigay dad uu sheegay inay Baraha bulshadda ee Facebook-ga si shaqsi weerar ah isaga bartilmaameed uga dhigteen waxaanu yidhi “Ugu dambeyntii aniga si shaqsiyan wax laygu dhaliilaayo oo badani ma jiro, laakiin dad badan oo xalay Baraha Bulshadda ka caytamaayey oo si qaldan u hadlaayey oo shaqsiyan aniga wax iiga sheegaayey iyo kuwo qaar shaqsiyan I caayeyba labadaba waan arkaayey, laakiin anigu kuwa u jawaabi maayo oo xigmad ayaa waxay tiraahda qofka Illaahay uu wax la damco ama uu wanaagiisa faafiyo , waxa uu u dira qofkaasi Carabka Xaasidka , marka anigu kuwa Baraha bulshadda iga caayey waxaan aaminsanahay inay xilka iyo xaasidnimo uun ay jirto, dadkuna waa laba uuno, qofna waa mid wax caaya dadna waa dad la caayo , marka aniga sharaf ayey ii tahay in aanu Illaahay iga dhigin kuwa wax caaya ee meelaha Facebook-yada wax ku qora una jawaabi maayo anigu walaal oo dadkani Illaahay ayaa madax iiga dhigay oo sidaan hore u sheegay Isgiriinka ayaan iska iibinlahaa hadii aan cid kasta doonaayo in aan wada raali geliyo”

Ugu dambeyntii waxa uu si kooban uga warbixiyey mudadii uu madaxda ka ahaa Madaarka Hargeysa iyo waxyaalihii u qabsoomay waxaanu yidhi “Hadii aan si kooban uga jawaabo wixii ii qabsoomay mudadii 5 sanno ahayd ee aan Maamulaha Madaarka Hargeysa ahaa, Jamhuuriyadda Somaliland waa marka kaliya ee ay u suurto gashay 5-ta diyaaraddood ee Caalamiga ah ee ee afka qalaad waxa lagu yaqaano (Flight Carrier)-ka ee dowladduhu ay leeyihiin 5-ta sanno ee aan joogay ayey madaarka Hargeysa duulimaadyo ka bilaabeen oo ay yimaadeen oo ay ii suurto gashay in ay madaarka ka shaqeeyaan , nasiib wanaag waxaan maanta xilkii wareejinayaa iyada oo hore madaarkeena aanay wax diyaarado caalami ahina aanay ka shaqayn jirin balse maanta 5 diyaaraddood oo caalami ahi ay duluulimaadyo kaga shaqeeyaan madaarka Hargeysa, waxa kale oo xusid mudan waa markii u horaysay ee wax dhawaaq ah oo dhibaaya qaranka Somaliland amaba dhiilo ku ah sumcad qarankan Madaarka Hargeysa mudada aan xilka hayey kamay soo yeedhin xata hal shil iyo xal Ceeb iyo hal fadeexad oo madaarka Hargeysa kaga timid mudo xileedkaygaasi may jirin , taas ayaa taariikh iyo jaraf aan umadayda ku dhex joogaayo mudo xileedkaygii iyo wixii aan qabtay ayaa iigu filan, waxa kale oo aan xusayaa aniga oo 24 Jir ah ayaa xilka iyo masuuliyada Madaarka lay igmaday imika Hargeysa 24 Jirka Nusasaacaha ayaa la siiya, aniga oo yar oo dhalinyaro ah ayaan ku tisqaaday in aan siyaasadda iyo shaqada qaranka ugu shaqeeyo tiina Illaahay iguma xiline si waayeelnimo iyo odaytimo ah ayaan xilkaygii u gutay waanan fu faraxsanahay”

Madaxweyne Ku Xigeenka S/land Oo Boorame Xadhiga Kaga Jaray Wershadda Royal Industry Oo Furshaanta Soo Saari Doonta, Weedhihii Madaxda Kala Duwan Iyo Labeenta Reer Awdal Daahfurka Ka Jeediyey

0

Madaxweyne Ku Xigeenka S/land Oo Boorame Xadhiga Kaga Jaray Wershadda Royal Industry Oo Furshaanta Soo Saari Doonta, Weedhihii Madaxda Kala Duwan Iyo Labeenta Reer Awdal Daahfurka Ka Jeediyey

“Waxa Maanta Farxad Iyo Sharaf Wayn Noo Ah In Aan Ka Soo Qaybgalo Furitaanka Wershaddani Royal Industry Soo Saari Doonta Noocyada  Furshaanta Oo Ah Runtii Wershad Dalku Baahida Wayn U Qabo” Madaxweyne ku xigeenka Jamhuuriyadda Somaliland

Madaxweyne ku xigeenka Jamhuuriyadda Somaliland md Cabdiraxmaan Cabdilaahi Ismaaciil (Saylici), ayaa Magaaladda Boorame ee Xarunta Gobolka Awdal xadhiga kaga jaray  Wershadda Royal Industry oo ah wershad samaysa Noocyadda Furshaanta ee kala duwan, waxaanay noqonaysa wershaddani Furshaantu tii ugu horaysay ee nooceeda ah ee gobolkaasi laga hirgeliyo baahi wayn oo bulshaddu qabtayna dabooli doonta.

Munaasibad balaadhan oo shalay Huteel RAYS ee Guddaha Magaalo madaxda Xarunta Gobolka Awdal ee Boorame ka qabsoontay, ayaa Madaxweyne ku xigeenka Jamhuuriyadda Somaliland md Cabdiraxmaan Cabdilaahi Ismaaciil (Saylici) waxa uu si rasmi ah xadhiga kaga jaray  Wershadda Royal Industry oo ah wershad samaysa Noocyadda Furshaanta ee kala duwan, waxaana Wershaddani maalgeliyey Ganacsade  Muumin Jaamac Samaale oo ahna mulkiilaha werhsaddaasi, waxaana ka soo qaybgalay xafladda Daahfurka werhsaddani xadhiga looga jaray madax ay ka mid ahaayeen Wasiirka Ganacsiga Somaliland Maxamuud Xasan Sacad, Aqoonyahan Jamaal Cali Xuseen, Maayarka iyo Badhasaabka Awdal, Xildhibaano Madax dhaqameed, ganacsato, Haween, dhalinyaro, siyaasiyiin iyo guud ahaan hal-doorka iyo labeenta iyo aqoonyahanka Gobolka Awdal, waxaana halka amaan iyo duco looga jeediyey ganacsade Muumin Jaamac oo ALLE looga baryey in uu ku garab galo ganacsigiisa iyo wershaddan bulshadda iyo qaranka Somaliland muhiimka u ah ee uu guddaha dalka ka hirgeliyey.

Muumin Jaamac Samaale oo ah ganacsaddaha iyo  Mulkiilaha waddaniga ee isagu iska leh Werhsaddani Furshaanta ee Royal Industry ee Furshaanta noocyadooda kala duwan soo saaraysa oo ugu horeyn munaasibadda furitaanka Weedho kooban ka jeediyey waxa uu sharaxay sababta wershaddan guddaha dalka uga hirgeliyey iyo muhiimada ay bulshadda reer Somaliland u leedahay waxaanu yidhi “Mashruuca Wershaddani aanu Gobolka Awdal ka hirgelinay waxaanu u sameynay Somaliland gees ilaa gees Wershad kasta oo laga furo Burco ama Laascaanood ama Ceerigaabo ama Boorame gees ilaa gees way gaadha sababto ah Biyaha Burco ayaa inoogu horaysay ilaa Saylac ayeynu ku cabaynaa, maantana Wershadihii way inoo soo bateen Nabadiina way inoo soo badatay , marka kolba wixii inoo soo kordha Alxamdulilaah ayeynu leenahay, waxaana aan rajaynayaa inay Wershaddan aanu hirgelinay ee furshaantu dabooli doonto baahi badan oo dalka ka jirtay”

Aqoonyahan Jamaal Cali Xuseen oo isaguna ka mid ahaa madaxdii shirka ka qaybgashay waxa kelmadiisii uu furitaanka Wershadda ka yidhi u dhigneyd sidan “Waxaan leeyahay hambalyo walaalkay Illaahay ha ku sii barakeeyo ganacsigaaga, dalka kalena waxaan leeyahay ee doonaaya inay dalka wax ka sameeyaan ama maalgashi ku sameystaan waa in sida wershado noocan oo kale oo dalkana horumar u sameynaaya dadkana shaqo abuuris u sameynaaya aynu abuurno”

Mid ka mida madax dhaqameedkii munaasibada lagu casuumay oo halka ka hadlay waxa uu yidhi “Anagu hadii aanu madax dhaqameedka nahay waxaanu ku leenahay Ganacsatadda waar waa meelihii aynu isha ku haynay Wershadduhu , waxa loo baahan yahay in la fikiro oo hore loo socdo oo Kiishka iyo Kartoonka yar iyo in aan lagu Eekaanin ayaa loo baahan yahay, waxaanan halkan uga ducaynaynaa walaalkeen Ganacsade Muumin Jaamac Samaale oo isagu maalgashiga Wershadani muhiimka ah ee wax tarka u yeelan doonta gobolka Awdal iyo guud ahaan dalka Somaliland ba maanta inooga Hirgeliyey Boorame”

Badhasaabka Gobolka Awdal iyo Duqa golaha deegaanka Boorame oo iyaguna Weedho dhiirigelin iyo taageero ah halka ka jeediyey ayaa amaanay ganacsade Muumin Jaamac maalgelinta uu ku dhiiraday ee wershaddani uu dalkiisa Somaliland ka hirgeliyey iyaga oo ganacsatadda kale ee lacagta haysatana ugu baaqay inay ku dhiiradaan maalgelinta Wershaddaha Waddaniga ee guddaha dalkooda si horumar iyo shaqo abuur dalka iyo bulshaddu uga hesho Wershadda waddaniga ah.

Wasiirka Ganacsiga Somaliland Maxamuud Xasan Sacad oo isagu ka hor intii aanu madaxweynaha khudbada xidhitaanka xafladda daahfurka wershadda ku soo dhaweynin halkaasi kelmadiisa ka yidhi waxa hadalkiisii ka mid ahaa “Xafladani aynu joogno ee daahfurka ahi waa Wershaddii ugu wayneyd ee Gobolka Awdal laga sameeyey inta anigu aan garanaayo, waxaanan aad iyo aad ugu mahadnaqayaa dedaalkaasi uu sameeyey ee dalkiisa ku maalgeliyey isaga iyo intii kaalmaysayba waanu u mahadnaqaynaa, waxaanan ALLE uga baryayaa in uu Ganacsigiisa u barakeeyo kana dhigo kii ku guulaysta”

Madaxweyne ku xigeenka Jamhuuriyadda Somaliland md Cabdiraxmaan Cabdilaahi Ismaaciil (Saylici) oo ugu dambeyntii xafladdani hadal ka jeediyey xadhigana si rasmi ah uga jaray Wershadda Royal Industry ee Furshaanta dalka u soo saari doonta waxa uu yidhi “Waxa maanta farxad iyo sharaf wayn noo ah in aan ka soo qaybgalo furitaanka wershaddani Royal Industry soo saari doonta Isbuunyadda ama Furshaanta oo ah runtii wershad ka mida wershaddaha dalku baahida wayn u qabo ee Isbuunyo ah, runtiina waxa kaliye ee wax inoo tari karaa waa gacmaheena iyo ganacsigeena oo aynu isku geyno , ka dawlad ahaana anagu mar walba waxaanu diyaar u nahay in aanu cid kasta oo wax qabsaneysa la dhiirigeliyo”

Xildhibaan Siciid Maxamed Cilmi [Siraadle] oo si adag uga hadlay kala dirista komishanka iyo muranka ka taagan

0

Xildhibaan Siciid Maxamed Cilmi [Siraadle] oo ka tirsan Golaha Wakiilada Somaliland ayaa dood culus ku waajahay soo jeedintii Xisbiyada Mucaaradka ah ee ku saabsanayd Kordhinta Tirada Xubnaha Komishanka Doorashooyinka iyo, sidoo kale, Kala diristooda

 

Somaliland: 22 Years Old Victim of FGM Ubah Ali now Fighting to End the Practice

0

Ubah Ali, 22, has a very personal reason why she is campaigning against female genital mutilation (FGM) in her homeland, Somaliland.

When she was six years old, her mother told her she would be circumcised the next day, but, although Ubah attended Koranic school, she didn’t know what circumcision meant.

The next morning she was woken up early and taken to the bathroom by her grandmother, who showed her a special dress that had been made for her for the occasion, and she told her to take a shower.

At breakfast Ubah was told to eat pancake but not drink any water. Then at 8am a lady came to the house carrying a box. Ubah didn’t know what it contained – scissors and knives for the procedure – but she was crying anyway. “I knew something bad was going to happen to me,” she recalls.

When the time came, “two girls in the house held me to the ground and separated my legs and my mother held my two hands so they could not move.

“The lady circumcised me, with no anaesthetic, no drugs. It was so painful. I cried so hard.”

Her family told Ubah she had now become a woman and tied her legs tightly together so that she could not move. She had to lie that way for nearly a month.

The memory of the fear and pain has never left her but today it drives her on. She is trying to do what she can to bring change in her homeland, Somaliland, where 98% of girls are victims, just like her, of female genital mutilation.

95% Of Girls in Somaliland Undergo Female Genital Mutilation, (Photo Nichole Sobecki/AFP/Getty Images)

FGM or circumcision involves cutting off the clitoris and sewing up the labia to leave only a small hole for urination. Tying up the legs for a period of weeks prevents the hole opening up.

“What they were doing was inhumane,” she says.

Ubah’s mission is fraught with difficulty because it means challenging long-held and respected cultural tradition and religious beliefs, as well as highlighting the pain and medical risks FGM can cause.

Somaliland is a self-declared but internationally unrecognised state in the horn of Africa and Ubah comes from the second-biggest city, Burco, in the east, with a population of around one million. Her father was a taxi driver until he had a stroke seven years ago and her mother used to sell clothes from home but now she suffers from too much back trouble to keep the small business running.

University world news and MasterCard

Giving back to her community

For Ubah, giving something back to her community has always been a goal. “I felt I had leadership in me from a young age,” she told University World News.

She took an exam to get into high school and while she was there applied for and secured a scholarship in the United States, earning a place at a boarding school in Pittsfield, Massachusetts.

From there a Mastercard Foundation scholarship has taken her to the American University of Beirut, where she is currently in her second year, studying for a first degree in politics.

The Mastercard Foundation Scholars Program is dedicated to promoting a form of transformative leadership. It gives promising students, mostly from Africa, the opportunity to earn a graduate or postgraduate degree and encourages its Scholars to go back and tackle inequity, injustice and poverty in their community or country.

While at university many of them take weekly classes in transformative leadership or attend summer schools or summits of scholars where they share experiences and ideas on social entrepreneurship.

Before university, Ubah set up a small-scale organisation called Hope for Somaliland Community to raise funds for and awareness about the famine and severe drought in her homeland in 2015-17. She was pushed and motivated by her mother and sister.

During her gap year after high school, while she was working at her old school back home, she encouraged students to draw pictures and persuaded a friend from her US school to take the pictures to New York for an exhibition, which raised money to pay for food and water for people suffering from famine in the rural areas of Somaliland.

Then she joined the Mastercard Foundation Scholars Program and last summer she attended a summer programme at Sciences Po, Paris, a partner of the Scholars programme, where they were teaching transformative leadership and “how to start your own business and projects and how to evaluate if you are doing well or not”.

“My teacher taught us that when you want to start a project, you first have to have an idea – that is the foundation of your project – but then you must share it because if you don’t, how will you know if it will be accepted by the community [you are trying to help]?,” said Ubah.

Ubah’s idea was in some ways quite simple, to challenge the tradition of FGM in her own community in Somaliland, by raising awareness of the pain and dangers caused and by challenging the myths and beliefs that uphold the practice.

Challenging cultural norms

But challenging this culture is fraught with difficulties.

First, breaking it means tearing up entrenched beliefs and tradition. “If in the future you want to get married to a guy, he will ask if you are circumcised and if you say no, he won’t know if you are a virgin or not and no one wants to take that risk,” Ubah explains.

“Families support it because it is a way of keeping the purity and cleanness of the girl – because if she gets pregnant before marriage that damages the reputation of the whole clan.”

Second, it is difficult to challenge because it is so pervasive. A circumciser in a small village told Ubah this summer that she cuts 30 girls every week – earning enough to send her kids to school and help her family.

So it happens everywhere, in the villages and in the cities, and even families based in the US and Europe, with children born out there, send them back to Somaliland in the summer to be circumcised.

“Women support it as much as men. They will tell you it is good for you. It reduces the sexual needs of a girl. It shows you are a virgin,” Ubah says.

Risks to life

With two other Mastercard Foundation Scholars, Claudette Igiraneza and Kawsar Muuse, she has set up the Solace for Somaliland Girls Foundation, a new social venture committing to eradicating FGM across Somaliland.

The Foundation will set out to increase awareness through education and empowerment of the dangers of the practice, which puts girls’ physical, mental and sexual health at risk.

“The problem is that there are no professional doctors who know how to do it. The family calls an old woman who never went to school and doesn’t know anything about health. She brings her box of scissors and a knife, circumcises and leaves. Sometimes they don’t sterilise anything,” says Ubah.

A botched circumcision can leave a child bleeding to death or dying from infection. If they survive that, they can die later in life, when giving birth to a child – and their child is also more likely to be stillborn.

“Many women give birth and the baby dies. Because there is not enough space to come out.”

The Foundation’s short-term project will provide one-week of intensive training to 100 youths, 50 parents and 20 circumcisers in three districts, one village and two urban areas.

This summer past, Ubah went home and, working with another girl from Somaliland and two students from Rwanda, interviewed circumcisers and local people to inform the planning of the project work.

In the long-term they hope to train 60 people a year, 20 from each area, and certify them. “They will go back to their communities and spread the concepts, opposing FGM. Then we want 15 to come back and train the cohort,” Ubah says.

“We also want to start anti-FGM clusters in high schools, so that young people are aware of the damage it can cause and will resist – or when they get married they will not let their children go through it.”

There are two big obstacles ahead. One is the cost. Fortunately, in August the campaign earned US$4,500 in seed funding from a collaboration between the Resolution Project’s Social Venture Challenge and the Mastercard Foundation, which will enable the work to begin.

Stop FGM

How to overturn attitudes

The second problem is how to overturn long-cherished attitudes. “In Somaliland, the majority of people are Muslim and they associate FGM with Islam even though it is not in the Koran,” Ubah says. “So we will invite people who know about religion and doctors who know about the effects on health and hold workshops once a week in a space in the school I graduated from.”

The challenge of overturning cultural norms cannot be overstated. In many societies where it occurs it is taboo to even discuss it.

In one anti-FGM campaign in rural Senegal on the other side of Africa, witnessed by this reporter, campaigners came up against entrenched and even violent opposition from village elders who did not want their daughters to be left unable to marry.

One part of the solution campaigners eventually found was to seek to persuade seven villages at once to renounce the tradition so that girls would still have potential suitors in their area.

The Solace for Somaliland Girls project will work closely with the Somaliland ministry of religious affairs to help transmit and reinforce the idea that FGM is not a religious requirement.

“We were worried about the marriage thing too,” Ubah said. “Girls usually marry a guy from the same city because they are from the same clan. But the main problem will be to have enough funds because so many people are strict about their cultural norms and it will take many workshops and lots of time. Also, we will have to invite men and boys.”

However, one mind that has already been changed by Ubah’s advocacy, giving hope that the campaign can work, is that of Ubah’s mum.

“My Mum says she wishes she had known better, instead of just following the cultural norms of the country. She now realises it doesn’t matter if you are circumcised or not and that you should give your full support for children and not cut them because a man or culture says so,” Ubah says.

“So I know if I give workshops to parents they will know better, like my Mum did. I don’t want any girl to live through this horrific act. It is something I will remember for the rest of my life. I will never forget it.”

By: Brendan O’Malley